Sen lekarstwem na wszystko, czy… stratą czasu?

Wiele mówi się o tym, jak ważna dla zdrowia jest odpowiednia liczba godzin snu na dobę.  Zbyt mało czasu przeznaczanego na nocny odpoczynek powoduje uczucie zmęczenia, stajemy się mniej wydajni i czujemy mniej szczęśliwi. Jeśli zaś pozbawimy nasz organizm snu przez kolejne 18 godzin, zaczynamy funkcjonować tak, jakby w krwioobiegu znajdowało się 0,5 promila alkoholu! Dlaczego jeszcze warto zadbać o regenerację organizmu i  wypracować właściwy dobowy rytm snu? Sprawdźcie niżej.

Wydawać się może, że mózg, jak reszta organizmu, wypoczywa w czasie snu. W rzeczywistości jest zupełnie odwrotnie: podczas snu mózg robi porządek ze wszystkimi informacjami i wrażeniami, które gromadzimy za dnia. Nocą współpracują ze sobą dwa regiony mózgu: hipokamp, który jest formą przejściowego magazynu emocji i bodźców z całego dnia oraz kora mózgowa. Aby utrwalić wspomnienia i informacje w czasie snu przekazywane są one z hipokampu do kory mózgowej, gdzie lokowane są na długo. Kiedy śpimy za krótko ten rodzaj zapisywania informacji nie działa prawidłowo. Sen sprawia, że zapamiętujemy lepiej i więcej.  Studentom radzimy dobrze rozplanować naukę do sesji:).

Dodatkowo niewystarczająca ilość snu sprawia, że szybciej zapomnimy wydarzenia, które kojarzą się nam z emocjami pozytywnymi niż wspomnienia zabarwione negatywnymi odczuciami. Po części stanowi to argument tłumaczący, dlaczego brak snu może przyczynić się do depresji: w mózgu takiej osoby nawarstwiają się źródła wspomnień negatywnych emocji.

Sen ma bezpośredni związek i wpływ na zewnętrzne cechy decydujące o naszej atrakcyjności widoczne przede wszystkim na skórze. Wyspana twarz instynktownie oceniana jest jako zdrowa, a tym samym ładniejsza. Niedobór snu działa odwrotnie. Czynnik atrakcyjności, na który wpływa sen daje się nawet zmierzyć. Skóra jest wówczas mniej elastyczna, nierównomiernie upigmentowana, bardziej zmarszczona.

Każdej nocy nasz organizm jest w nieustannej walce ze starzeniem się – conocną regenerację można wyobrazić sobie jak powstawanie naszego organizmu na nowo. Kiedy zaśniemy, w naszej przemianie materii rusza kompleksowy proces uzdrawiania. Nocna regeneracja tkanek jest dla skóry naturalnym programem odmładzającym. Gdy śpimy, skóra zaczyna pracować. Między godziną 24 a 3 nad ranem skóra jest bardziej ukrwiona, oddaje znacznie mniej wody i ogranicza produkcję łoju. Komórki warstwy podstawnej naskórka nocą dzielą się 7 razy szybciej niż w ciągu dnia, co znacząco przyspiesza proces naprawczy. Komórki skóry co 28 dni odnawiają się całkowicie.

Kiedy śpimy, nasz mózg oczyszcza się z substancji szkodliwych, które uczestniczą m.in. w powstawaniu chorób Parkinsona oraz Alzheimera. Komórki mózgu kurczą się i otwierają przestrzenie między neuronami, przez co możliwe jest dotarcie płynów do mózgu i oczyszczenie go. Dzieje się tak za sprawą systemu glimfatycznego – sieci, która transportuje zbędne resztki z mózgu. Komórki nerwowe kurczą się, robiąc tym samym miejsce dla „płynu czyszczącego” i umożliwiając odpływ toksyn. Brak możliwości oczyszczania spowodowany niedoborem snu może być przyczyną zaburzeń funkcjonowania mózgu.

Sen sam w sobie jest zdrowy, a jego niedobór sprawia, że zaczynamy chorować. Układ odpornościowy pracuje głównie nocą, na którą nie lubi czekać. Uwalnia odpowiednie hormony, które powodują senność. Kiedy jesteśmy chorzy i czujemy się rozbici to właśnie przyłapaliśmy swój układ odpornościowy na gorącym uczynku – wówczas stwarza on sobie warunki do pracy. Podczas snu obrona organizmu jest o wiele bardziej efektywna. Gojenie się ran albo uwalnianie hormonu wzrostu odbywa się wyłącznie podczas głębokiej fazy snu. Niedobór snu zwiększa trzykrotnie niebezpieczeństwo infekcji. Także komórki rakowe mają lepsze warunki wzrostu przy niedoborze snu (potrafią wzrastać do dwóch razy szybciej już po tygodniu przerywanego snu).

Nade wszystko – dajmy naszemu organizmowi wystarczająco dużo czasu na pełną regenerację każdego dnia. Podkreślić trzeba kluczową regularność snu, odpowiedni dobowy system wypoczynku. Nieregularny sen generować może poważne konsekwencje nawet jeżeli '”odsypianie” organizujemy sobie w ciągu dnia lub w wolne dni  – uwzględnijcie to w planowaniu długiego weekendu:).