Tak: chrapieMY, bo znaczna część z nas może się z przypadłością utożsamiać. Regularnie co noc chrapie 40% mężczyzn i 20% kobiet. Większość z chrapiących wydaje tylko irytujące dźwięki, którym można zaradzić zmieniając ułożenie ciała podczas snu. Inni chrapią zawsze i w każdej pozycji. Połowie naszej populacji zdarza się chrapać przynajmniej od czasu do czasu. Tendencja nasila się wraz z wiekiem: przed 30. rokiem życia chrapie średnio co czwarty mężczyzna i co dwudziesta kobieta, podczas gdy w wieku 60 lat z problemem zmaga się już 60% mężczyzn i 40% kobiet. Na chrapanie coraz częściej uskarżają się ludzie młodzi. Szacuje się, że chrapanie dotyczy nawet do 25% osób w wieku 18-24 lat. Od przypadłości nie pozostają wolne nawet dzieci – badania Fundacji Zdrowy Sen wskazują, że regularnie chrapie około 6-8% dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Co wywołuje tak częstą w naszym otoczeniu dolegliwość? Okazuje się, że chrapanie to nic innego jak dające o sobie znać powietrze napotykające utrudnienia w drogach oddechowych śpiącego. Dźwięki pojawiają się, kiedy luźne tkanki znajdujące się na drodze powietrza, którym oddychamy, poruszają się i wibrują. Powietrze przepływające między zwiotczałymi w czasie snu mięśniami wywołuje drgania ścian gardła, których efektem jest chrapanie.

Za utrudnienia w drogach oddechowych mogą odpowiadać: nieprawidłowa anatomiczna budowa gardła, opadające podniebienie i języczek, skrzywiona przegroda nosowa, przerośnięte migdałki gardłowe lub podniebienne. Chrapanie nasila się zwykle po spożyciu alkoholu, na skutek palenia tytoniu, stosowania innych używek, środków nasennych oraz przy nadmiernym zmęczeniu, a często również towarzyszy osobom z nadwagą lub otyłym.

Pozornie chrapanie doskwiera jedynie naszym bliskim – jedna osoba chrapiąca potrafi zakłócić sen wszystkich domowników. Spanie ramię w ramię z chrapiącym powoduje zwykle kłopoty ze snem i wielokrotne wybudzanie się w ciągu nocy. Partnerowi trzeba jeszcze wymierzyć pstryczka lub w inny sposób spowodować, by zmienił pozycję, przestał chrapać, przez co rozbudzamy się jeszcze bardziej i jeszcze więcej czasu potrzebujemy, by ponownie się wyciszyć i zasnąć.

Nieprawdą jednak jest, że chrapiący szkodzi tylko osobom, które przez niego nie mogą zmrużyć oka. Najnowsze badania wykazały, że chrapanie negatywnie wpływa zarówno na samopoczucie, jak i zdrowie samego chrapiącego, powodując, że nocny odpoczynek staje się niewystarczający i nieefektywny. W konsekwencji odczuwalne są:

• poranne bóle głowy,
• zmęczenie, senność w ciągu dnia,
• trudności z koncentracją podczas prowadzenia samochodu,
• ograniczona wydajność w pracy,
• podwyższenie ciśnienia, które negatywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy.

Najważniejsze jednak jest to, że chrapanie to pierwszy i podstawowy objaw u chorych z bezdechami- charakterystycznymi przerwami w oddychaniu podczas snu. Podczas każdego bezdechu mózg otrzymuje sygnał do wybudzenia śpiącego w celu przywrócenia normalnego oddychania i w konsekwencji sen jest wyjątkowo płytki i przerywany. Tak więc u osoby, u której pojawia się kilkadziesiąt bezdechów w czasie godziny snu, występuje również kilkadziesiąt wybudzeń ze snu, za każdym razem z licznymi niekorzystnymi efektami. Za każdym razem, kiedy występuje przerwa w oddychaniu, dochodzi do trwającego dłużej lub krócej niedotlenienia tkanek. Jednocześnie wzrasta ciśnienie tętnicze i przyspiesza czynność serca.

Konsekwencjami nieleczonego bezdechu mogą być liczne schorzenia ogólnoustrojowe. W toku badań potwierdzono, że zaburzenia oddychania podczas snu mogą być przyczyną lub nasilać objawy już istniejących chorób, w tym:

• nadciśnienia tętniczego,
• nadciśnienia płucnego,
• choroby niedokrwiennej serca (występowanie bezdechów zwiększa ryzyko zawału),
• zaburzeń rytmu serca,
• niewydolności serca,
• zaburzeń krążenia mózgowego (występowanie bezdechów zwiększa ryzyko udaru),
• nietolerancji glukozy, cukrzycy, zespołu metabolicznego.

Dodatkowo osoby cierpiące na zaburzenia oddychania podczas snu mogą również uskarżać się na przyrost masy ciała, poranne bóle głowy, problemy z pamięcią, depresję, nycturię (potrzebę częstego korzystania z łazienki w nocy) oraz impotencję.

Chrapanie jest w większości przypadków w pełni uleczalne (tymczasem co trzecia osoba nie wie, że chrapanie da się leczyć, a co piąta uważa, że to przypadłość, której nie da się w pełni zlikwidować!). Okazuje się, że wśród chorych cierpiących na nadciśnienie czy chorobę niedokrwienną serca dużą grupę stanowią osoby, u których występują zaburzenia oddychania podczas snu. Lekarze interniści i kardiolodzy coraz częściej kierują swoich pacjentów na badanie nocne w celu potwierdzenia lub wykluczenia choroby. Prawidłowe zdiagnozowanie bezdechów pozwala na rozpoczęcie terapii. Leczenie chrapania, poza poprawą komfortu życia, zmniejsza ryzyko zaostrzenia choroby niedokrwiennej serca, wystąpienia zawału czy udaru, a przez to przyczynia się do wydłużenia życia chorego! Bezdech nocny wymaga leczenia, które poza poprawą samopoczucia, ratuje zdrowie i wydłuża życie.

Analiza snu

Najpierw jednak chrapiący musi poddać się diagnostyce, aby rozpoznać przyczyny problemu. Nie można leczyć chrapania bez przeprowadzenia tzw. badania snu. Konieczne jest sprawdzenie, czy chrapaniu towarzyszą niebezpieczne przerwy w oddychaniu podczas snu – bezdechy. Służy temu badanie nocne – tak zwana pulsoksymetria nocna, która monitoruje parametry, dzięki którym można ocenić, czy dochodzi do niedotlenienia organizmu. Jest to metoda całkowicie bezbolesna i nieinwazyjna, rozpoczyna się wieczorem, a kończy rano i pozwala zaobserwować niepokojące skutki przerw w oddychaniu. Pacjent rejestruje swój sen podczas wybranych dwóch nocy we własnej sypialni. Urządzenie do badania można zamówić bez wychodzenia z domu na naszej stronie, klikając „Zamów DobraNoc” i wybierając dostawę kurierską. W dotarciu do źródła problemu pomocne są także informacje od chrapiącego, które zbieramy w ankiecie, w której pytamy m.in. o objawy dzienne charakterystyczne dla samopoczucia chrapiącego czy występowanie chorób mogących mieć bezpośredni związek z zaburzeniami snu.

Analiza badania snu oraz informacji zawartych w ankiecie pozwala lekarzowi prowadzącemu wskazać optymalne w danym przypadku metody leczenia. Możliwych sposobów postępowania jest wiele i zależą one od przyczyny problemu. Leczenie może obejmować: zastosowanie aparatów wewnątrzustnych, aparatów CPAP, wykonanie zabiegów radiochirurgicznych w znieczuleniu miejscowym, leczenie operacyjne, wykorzystanie terapii pozycyjnej i wiele innych. Niejednokrotnie potrzebna będzie współpraca z dietetykiem (nadmiar tkanki tłuszczowej potrafi ograniczać drożność dróg oddechowych) lub logopedą na terapii miofunkcjonalnej w celu utrwalenia efektów zabiegu. W naszej klinice lekarze specjaliści ds. medycyny snu zawsze wybierają optymalną i skuteczną metodę leczenia w zależności od indywidualnego przypadku.

Chrapania nie można się pozbyć podczas jednej wizyty u lekarza i zażycia lekarstw. Leczenie chrapania to proces, który powinien być poprzedzony dokładnymi badaniami i diagnostyką w celu rozpoznania przyczyn. Może ich być wiele, dlatego zdefiniowanie źródła problemu ma kluczowy wpływ na dobór najskuteczniejszej metody leczenia. W Mille Medica postanowiliśmy wyjść naprzeciw oczekiwaniom naszych pacjentów i otoczyć ich kompleksową opieką na każdym etapie: zaczynając od badań, poprzez leczenie, a następnie monitorowanie jego efektów. Pacjenci, którzy zgłaszają się do nas z problemem chrapania, mogą skorzystać ze specjalnego programu leczenia.

Dlaczego warto zostać uczestnikiem programu leczenia chrapania?

• każdy uczestnik posiada swojego lekarza prowadzącego, który opiekuje się pacjentem podczas całego procesu diagnostyki, leczenia i monitorowania efektów,
• na każdym etapie służymy pełną informacją o stanie zdrowia pacjenta i wyjaśniamy dobraną metodę leczenia – lekarz opiekun przedstawia możliwe drogi leczenia i podejmuje decyzję zgodną ze światowymi rekomendacjami i preferencjami pacjenta,
• nasi pacjenci uzyskują gwarancję stałego i regularnego kontaktu z nami – to my czuwamy nad postępem procesu leczenia pacjenta,
• przyczyny chrapania są różnorodne, co wpływa na mnogość metod diagnostyki oraz możliwości leczenia – w naszej klinice zajmujemy się chrapaniem kompleksowo: posiadamy interdyscyplinarny zespół specjalistów, który gwarantuje gotowość pomocy każdemu pacjentowi, a cały proces badań i leczenia można zrealizować u nas lub w partnerskiej placówce.

Autorem programu w naszej klinice jest interdyscyplinarny zespół lekarzy specjalistów w leczeniu chrapania, dla których medycyna snu leży w głównym kręgu zainteresowań i jest obszarem ciągłego kształcenia. Wielu naszych lekarzy należy do European Sleep Research Society oraz American Academy of Sleep Medicine, a także aktywnie działa w Fundacji Zdrowy Sen, która zajmuje się budowaniem świadomości i propagowaniem wiedzy o problematyce związanej z medycyną snu.