Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych to choroba, która dotyka nawet 15% populacji. Niestety, leczenie zachowawcze często okazuje się nieskuteczne. W wielu bowiem przypadkach rzeczywistą ulgę i ustąpienie dolegliwości przynosi dopiero interwencja chirurgiczna. Sprawdź, czym jest metoda FESS – najnowocześniejsza technika chirurgiczna leczenia zatok.
Co to jest Metoda FESS i na czym polega
Funkcjonalna Endoskopowa Operacja Zatok (ang. FESS – Functional Endoscopic Sinus Surgery) to nowoczesna metoda leczenia przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Stanowi bezpieczniejszą i mniej inwazyjna alternatywę dla tradycyjnej operacji. Cały zabieg mikrochirurgii przeprowadzany jest wewnątrznosowo przy wykorzystaniu wizualizacji endoskopowej. Dzięki niej możliwe jest dokładne usunięcie zmienionych chorobowo miejsc oraz ograniczenie interwencji chirurgicznej wyłącznie do tkanek, które tego wymagają.
Funkcjonalna Endoskopowa Operacja Zatok pozwala na:
– na udrożnienie ujść zatok przynosowych i przywrócenie ich prawidłowego drenażu
– szerokie otwarcie zatok przynosowych, które umożliwia wypłukiwanie z nich patologicznej wydzieliny oraz podanie miejscowe leków np. steroidów donosowych
- Korektę skrzywionej przegrody nosowej
- Usunięcie lub zmniejszenie przerośniętych małżowin
- Usunięcie torbieli
Zabieg FESS stanowi podstawową metodę leczenia przewlekłego zapalenia zatok w naszej klinice Mille Medica. Najważniejszą zaletą tej techniki, w przypadku blokady ujść zatok, jest zlikwidowanie przyczyny choroby i niwelowanie uciążliwych dla chorego objawów. Dzięki temu efekt w postaci poprawy drożności dróg oddechowych jest trwały i przynosi pacjentowi rzeczywistą ulgę. Jednocześnie jest to najmniej inwazyjna metoda operacyjna, z krótkim okresem hospitalizacji i rekonwalescencji.
Kto kwalifikuje się do zabiegu FESS
Nieprawidłowy przepływ powietrza pomiędzy zatokami a jamą nosa upośledza pracę mechanizmu śluzowo-rzęskowego. W rezultacie jamy zatok nie oczyszczają się tak, jak powinny. Prowadzi to do różnego rodzaju powikłań, takich jak nagromadzenie wydzieliny, która staje się bezpośrednią przyczyną utrzymującego się stanu zapalnego. Niedrożność powoduje również tworzenie się zmian przerostowych w obrębie błony śluzowej.
Wskazaniem do operacji zatok metodą FESS jest m.in.:
- Przewlekłe zapalenie zatok
- Nieprawidłowości anatomiczne stanowiące przyczynę częstych infekcji
- Śluzowiaki zatok
- Torbiele
- Kostniaki
O przewlekłym zapaleniu zatok mówimy, gdy uciążliwe objawy utrzymują się dłużej niż 12 tygodni. Niestety, nieprawidłowo prowadzone, przedłużające się leczenie farmakologiczne może prowadzić do zaostrzenia problemu. Zarówno niewłaściwe leczenie, jak i brak leczenia ostrego zapalenia zatok nieraz staje się przyczyną stanu, w którym nabłonek rzęskowy nie regeneruje się.
Jak przebiega operacja metodą FESS
Operacja odbywa się w znieczuleniu ogólnym i trwa w zależności do rozległości zabiegu 1-2 godziny. Cały zabieg przeprowadzany jest wewnątrznosowo, metodą endoskopową, bez konieczności wykonywania cięć na skórze. Za pomocą specjalistycznego sprzętu – tzw. kleszczyków – laryngolog usuwa niewielkie elementy kostne i rozszerza ujścia zatok przynosowych. Następnie usuwa wszelkie zmiany chorobowe, takie jak:
- Zalegające masy grzybiczne
- Polipy
- Zalegające masy wydzielinowe
Podczas tej samej operacji chirurg wykonuje wszelkie inne czynności – korektę przegrody nosowej, usunięcie przerostu małżowin nosowych itp. Po zakończeniu zabiegu do nosa wkłada się opatrunek.
Pobyt pacjenta w klinice trwa zwykle 1-2 dni. Po operacji zwykle przez dobę musi on przebywać na obserwacji. Po operacji metodą FESS dolegliwości bólowe związane są z koniecznością noszenia opatrunku i utrudnionym oddychaniem przez nos.
Warto nieco przyjrzeć się opatrunkom donosowym stosowanym przez laryngologów w Mille Medica. Nie są to typowe tamponady, czyli zwinięte, kilkudziesięciocentymetrowe bandaże stosowane dawniej po operacji zatok. To znacznie cieńsze opatrunki, które lepiej zabezpieczają rany pooperacyjne. W przypadku opatrunków samo rozpuszczalnych nie ma potrzeby ich wymiany ani wyjmowania – czynności, która wiąże się z bólem i uczuciem opisywanym przez pacjentów jako bardzo niekomfortowe. Nowoczesne opatrunki z czasem zmieniają się w żel, który można z nosa łatwo usunąć tak jak każdą inną wydzielinę.
Różnice między opatrunkami klasycznymi a rozpuszczalnymi były przedmiotem badań przeprowadzonych na 45 pacjentach Kliniki Otolaryngologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie. Jedną z wielu zalet, które przeważyły na korzyść tych drugich, okazało się wskazywane przez pacjentów ułatwione oddychanie. Opatrunki rozpuszczalne oparte na karboksymetylocellulozie pokrywają bowiem wyłącznie te miejsca błony śluzowej, które wymagają osłonięcia. Dzięki temu reszta przestrzeni pozostaje zachowana, a drogi oddechowe drożne.
Zalecenia przed i po operacji
Przed wykonaniem operacji metodą FESS laryngolog skieruje pacjenta na odpowiednie badania z krwi. To przede wszystkim morfologia krwi, koagulogram (badanie układu krzepnięcia), CRP, poziom elektrolitów, EKG oraz grupa krwi. W zależności od stanu zdrowia pacjenta, może być konieczne wykonanie innych dodatkowych badań np. rentgen klatki piersiowej.
Po operacji pacjent powinien odpoczywać i unikać wysiłku fizycznego. Jeśli pracuje, na zwolnieniu lekarskim będzie przebywał przez około 2 tygodnie. W celu prawidłowego odpływu skrzepów krwi i wydzieliny po operacji należy codziennie płukać nos wodą z solą zestawem do płukania zatok oraz stosować sterydy donorowe. Przez miesiąc od zabiegu należy stawiać się w klinice na wizyty kontrolne celem oczyszczenia jam nosa i oceny prawidłowość gojenia.
Rzeczywiste efekty leczenia metodą FESS nie są odczuwalne od razu. Aby rany w pełni się zagoiły, a zatoki odzyskały swoją drożność i zaczęły prawidłowo funkcjonować, trzeba poczekać około 4-5 miesięcy. Jednak efekt operacji FESS często przerasta oczekiwania pacjentów. Oprócz całkowitego wyleczenia przewlekłego zapalenia zatok, odczuwają oni poprawę ogólnej wydolności organizmu, przestają cierpieć na migreny i problemy z koncentracją. Wielu z nich przestaje chrapać i oddychać przez usta. W zależności od skali problemu, jaki występował przed zabiegiem, leczenie metodą FESS może poprawić stan całego organizmu poprzez lepsze jego dotlenienie.