Z uwagi na swoje umiejscowienie migdałki narażone są na oddziaływanie drobnoustrojów chorobotwórczych wnikających do dróg oddechowych i drogi pokarmowej. Uważa się, iż migdałki stanowią część systemu immunologicznego człowieka, a poprzez kontakt z bakteriami i wirusami przenikającymi do organizmu pozwalają na wykształcenie naturalnych przeciwciał. Proces ten dotyczy głównie wczesnego etapu rozwoju człowieka, w życiu dorosłym migdałki nie odgrywają już tak znaczącej roli. Z uwagi na częsty kontakt migdałków z patogenami może dochodzić do wystąpienia stanu zapalnego w tkance migdałków. Najczęściej występującymi przyczynami schorzeń migdałków są nawracające infekcje górnych dróg oddechowych. Zwykle przyczyną choroby są paciorkowce beta-hemolizujące, rzadziej gronkowce, dwoinka zapalenia płuc, flora mieszana.
Typowe objawy anginy:
- powiększenie migdałków, ich zaczerwienienie,
- biały lub żółty nalot na migdałkach,
- trudności z mówieniem wywołane opuchlizną,
- ból gardła,
- trudności i bolesność przy przełykaniu,
- powiększone węzły chłonne szyi,
- szczękościsk,
- objawy ogólne: uczucie rozbicia, osłabienie, bóle mięśniowo-stawowe, często wysoka gorączka.
Podstawowymi metodami stosowanymi w diagnozowaniu chorób migdałków są:
- wywiad lekarski,
- wykonanie tzw. posiewów z gardła,
- badanie ogólne lekarskie,
- badania krwi.
Posiewy z gardła wykonywane są w celu zdiagnozowania niektórych rodzajów chorób, zwłaszcza infekcji wywołanych przez paciorkowce.
Badania krwi pomocne są w wykrywaniu choroby zwanej mononukleozą. Jest to choroba wywołana przez wirusa EBV. Klinicznie często jest nie do odróżnienia od anginy bakteryjnej, a jej leczenie w sposób typowy dla leczenia anginy bakteryjnej, czyli podawaniem antybiotyku, nie przynosi skutku. Dodatkowo może skończyć się uogólnionym uczuleniem na antybiotyk.
Leczenie ostrych stanów zapalnych migdałków podniebiennych, zwłaszcza wywołanych przez paciorkowce, polega na kuracji antybiotykowej. W niektórych przypadkach zalecane jest usunięcie operacyjne migdałków, tzw. tonsillectomia.