katar sienny jak go leczyć

Inaczej nazywany jest sezonowym alergicznym nieżytem nosa i stanowi zmorę nawet co czwartej osoby w Polsce. Niektórzy starają się go ignorować „bo to tylko katar”, jednak zmieniają zdanie, kiedy po raz kolejny nie mogą zasnąć albo dokończyć pracy. Na szczęście współczesna medycyna zna skuteczne sposoby na alergiczny nieżyt nosa.

Czym jest katar sienny?

Nim zwalczysz wroga, wpierw dobrze go rozpoznaj. Zacznijmy od definicji alergenu.

Alergen to substancja np. pyłek trawy, która dla zdrowego człowieka nie stanowi żadnego zagrożenia, jednak u osoby z alergią powoduje reakcję alergiczną, np. katar sienny. Rośliny pylą przez określony czas w roku, dlatego objawy mogą występować tylko sezonowo. Dla większości osób katar sienny kojarzy się głównie z wiosną i latem, kiedy kwitną drzewa, trawy i chwasty, a wysokie temperatury powodują, że otwierasz okna w swoim domu.

Nieleczony katar sienny trwa tak długo, jak długo w otoczeniu alergika obecny jest alergen.

Przyczyny kataru siennego

Skąd się bierze katar? Zdrowy układ immunologiczny potrafi rozpoznać zagrożenie, np. wirusa, grzyba czy bakterię i zareagować na niego, aby uchronić Cię przed chorobą. Katar alergiczny występuje, kiedy Twój układ immunologiczny pomyli niegroźną substancję z zagrożeniem, niczym domowy system alarmowy reagujący głośnym alarmem na niewinny podmuch wiatru.

Za objawy bezpośrednio odpowiada histamina, którą Twój organizm uwalnia w dużych ilościach w reakcji na alergen. Pośrednio odpowiadają jednak same alergeny m.in. pyłki brzozy, topoli, jesionu, dębu wiosną, pyłki trawy, pokrzywy, grzyba Cladosporium latem i pyłki bylicy, grzyba Alternaria wczesną jesienią. Do innych popularnych alergenów należy sierść zwierząt (najczęściej psów i kotów) oraz roztocza.

Kto jest najbardziej narażony na wystąpienie kataru siennego?

Pewne osoby mają większe prawdopodobieństwo wystąpienia kataru alergicznego od innych. Sprawdź, czy Ciebie dotyczą te czynniki ryzyka:

czynniki genetyczne: jeśli ktoś w Twojej najbliższej rodzinie ma alergiczny nieżyt nosa, ryzyko wystąpienia u Ciebie jest większe, podobnie, jeśli masz inne alergie (np. pokarmową lub astmę oskrzelową);

płeć i wiek: przed okresem dojrzewania katar sienny częściej dotyczy chłopców, a w dorosłości ? kobiet;

data urodzenia: osoby urodzone w okresie pylenia są nieznacznie bardziej narażone;

bierne palenie: kontakt z dymem papierosowym w pierwszych latach życia też zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia alergii.

Poza tym jedynacy, osoby z małych rodzin lub tych z wysokim dochodem również są bardziej narażone. Niemowlę, które przeszło małą ilość infekcji, może mieć problemy z układem odpornościowym w późniejszym życiu.

Objawy kataru siennego

Zwróć uwagę na to, czy występuje u Ciebie:

  • cieknący, wodnisty katar,
  • zatkany nos,
  • kichanie,
  • upośledzony węch,
  • swędzące, czerwone, łzawiące oczy (może też występować zapalenie spojówek),
  • kaszel,
  • bóle głowy,
  • wysypka,
  • sucha, swędząca skóra,
  • zmęczenie nieadekwatne do wysiłku,
  • drapanie w gardle lub w podniebieniu,
  • swędzący nos,
  • ból i uczucie nacisku w obrębie twarzy (możesz je pomylić z zapaleniem zatok).

Nie wszystkie objawy muszą wystąpić jednocześnie, ich intensywność również może się zmieniać. Ciągły katar możesz łatwo pomylić ze zwykłym przeziębieniem. Jak je rozróżnić? Przede wszystkim w przeziębieniu katarowi może towarzyszyć gorączka, ból mięśni, kaszel i ból gardła. Katar alergiczny rozpoczyna się bezpośrednio po kontakcie z alergenem, np. kiedy wyjdziesz na świeżo skoszoną trawę i trwa tak długo, jak długo masz kontakt z alergenem. Z kolei przeziębienie zaczyna się ok. 1-3 dni po kontakcie z wirusem i trwa 3-7 dni. Katar sienny nie powoduje gorączki.

Diagnostyka kataru siennego

Podstawą celnej diagnozy jest wywiad lekarza z pacjentem, kiedy ustala się czas występowania objawów, co sugeruje konkretny alergen. Na przykład alergia na pyłki brzozy daje najsilniejsze objawy w kwietniu. Następnie lekarz wykonuje testy skórne punktowe, drapane i śródskórne. Najdroższą, ale najdokładniejszą metodą są badania krwi (przeciwciał IgE). Czasem wykonuje się również próby prowokacyjne. W alergicznym nieżycie nosa warto też wykonać cytologię błony śluzowej jamy nosa, która ułatwia postawienie prawidłowej diagnozy

Katar alergiczny należy różnicować z innymi chorobami nosa i zatok przynosowych, które mogą dawać podobne objawy.

Jak leczyć katar sienny?

Jak długo będzie trwało leczenie? To zależy od tego, jak nasilone jest Twoje uczulenie. Jeśli dotyczy ono tylko pojedynczego alergenu, leczysz się tylko wtedy, gdy jest jego okres pylenia. W przypadku alergii całorocznej konieczne jest stałe przyjmowanie leków. To ważne, ponieważ zaniedbanie sprawy może prowadzić do astmy oskrzelowej oraz nawracających zapaleń zatok przynosowych , a także chorób uszu i gardła.

Pamiętasz, jak pisaliśmy, że histamina jest bezpośrednią przyczyną kataru siennego? W ramach leczenia dostaniesz od lekarza receptę na lek antyhistaminowy. To właśnie on zmniejszy katar, swędzenie , kichanie i łzawienie oczu. Obecnie przepisuje się leki II generacji, które nie powodują już senności i zaburzeń koncentracji, możesz więc po nich prowadzić samochód i normalnie funkcjonować. Alergolog może również przepisać glikokortykosteroidy donosowe, które dzięki miejscowemu działaniu są zupełnie bezpieczne. Każdy z tych leków wymaga regularności w stosowaniu, ponieważ pełny efekt widoczny jest dopiero po paru dniach, czasem nawet po tygodniu. Jednak, gdy lek osiągnie już pełnię działania, masz spokój od alergicznego nieżytu nosa na cały okres leczenia.

Jeśli Twój katar sienny ma dobrze określoną przyczynę, np. pyłki traw, wtedy alergolog może zalecić immunoterapię, czyli tak zwane odczulanie. Na czym ono polega? Na bardzo powolnym przyzwyczajaniu Twojego układu odpornościowego do alergenu. Robi się to za pomocą regularnych, np. cotygodniowych, zastrzyków z alergenem lub alergenu podawanego podjęzykowo. Terapia trwa aż 3-5 lat, ale udowodniono jej skuteczność w przypadku uczulenia na pyłki drzew, chwastów i traw, jak również roztocza kurzu domowego, grzyby Alternaria i Cladosporium. Poza zredukowaniem objawów nieżytu alergicznego i potrzeby przyjmowania leków, immunoterapia zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia astmy oskrzelowej.

Aby sprawdzić, jak działa na Ciebie leczenie kataru siennego, lekarz wykona cytologię błony śluzowej jam nosa. Wynik badania pokaże, czy zmniejszył się stan zapalny

Domowe sposoby na katar

Wspominaliśmy wcześniej, że pośrednią przyczyną kataru siennego są alergeny. Z tego powodu podstawową metodą leczenia jest unikanie kontaktu z nimi. Oznacza to, że osoby uczulone np. na sierść psa, nie powinny go mieć w swoim domu, a jeśli już go mają, to nie powinny z nim spać, a najlepiej jak najbardziej ograniczyć kontakt fizyczny (nie głaskać, nie przytulać). Jeśli jednak nie możesz uniknąć kontaktu z alergenem, np. pyłkiem rośliny, poczujesz ulgę, jeśli wypłuczesz oczy i nos solą fizjologiczną.

Jak szybko wyleczyć katar? Możesz zastosować krople na katar, które kupisz bez recepty. Stosuj je przez okres maksymalnie 3-5 dni. Nie leczą one alergii, ale szybko odblokowują nos, uśmierzając dolegliwości związane z jego zatkaniem. Natomiast przyjmowanie ich dłużej niż 3-5 dni, może prowadzić do tzw. polekowego nieżytu nosa, objawiającego się między innymi wzmożonym obrzękiem błony śluzowej nosa- nawrotem zatkania nosa, przy każdej próbie odstawienia kropli.

W przypadku najpopularniejszej alergii na pyłki traw, drzew i chwastów warto przestrzegać pewnych zasad w okresie pylenia: jeśli możesz, zostań w domu i zamknij okna. jeśli musisz wyjść- weź prysznic i zmień ubranie tuż po powrocie do domu. Regularnie odkurzaj dom odkurzaczem ze specjalnym antyalergicznym filtrem i ścieraj kurze, nie koś trawy i nie chodź po trawie, nie trzymaj w domu żywych kwiatów, nie pal i unikaj biernego palenia, nie susz ubrań na dworze.

Jak wyleczyć katar sienny?

Obecnie nie istnieje lek, który raz na zawsze uwolni Cię kataru alergicznego i towarzyszących mu objawów. Jednakże możesz znacząco zmniejszyć symptomy przez leczenie, które jest już dostępne. Poprawi ono jakość Twojego życia oraz odporność na choroby.


Dr Zuzanna Gronkiewicz

 

[social_warfare]