Bezdech senny, zwany w żargonie medycznym obturacyjnym bezdechem podczas snu to poważne zaburzenie, które polega na tym, że chory w czasie snu na przemian przestaje i zaczyna oddychać. Problem ten dotyczy około 7% Polaków i 3% Polek.
Objawy i rozpoznanie bezdechu sennego
Jeśli chorujesz na bezdech senny, możesz być nieświadomy swoich problemów ze snem, jednak osoby mieszkające z Tobą mogą zauważyć, że w trakcie snu przestajesz oddychać, sapiesz, chrząkasz, na przemian budzisz się i zasypiasz. Z powodu zaburzeń snu możesz odczuwać senność i zmęczenie w ciągu dnia.
Do innych objawów należą:
- niespokojny sen,
- poczucie bezsenności
- głośne chrapanie,
- częste oddawanie moczu w ciągu nocy,
- budzenie się z suchością w gardle lub bólem gardła,
- poranne bóle głowy,
- poirytowanie,
- zgaga,
- przyrost masy ciała, co prowadzi do nadwagi lub otyłości brzusznej,
- obniżone libido lub impotencja u mężczyzn.
Jeśli doświadczasz jednego lub wielu z tych objawów, bezdech senny może być jego przyczyną.
Jak diagnozuje się bezdech senny? Wykonuje się nocną polisomnografię, czyli badanie polegające na tym, że choremu przypina się polisomnograf, który rejestruje fale mózgowe (EEG), ruchy gałek ocznych i nóg, zawartość tlenu we krwi, przepływ powietrza i bicie serca.
Jednak badanie PSG jest kosztowne i trudne dla pacjenta, ponieważ musi spać w nienaturalnych warunkach (poza swoim domem), oklejony wieloma czujnikami i kablami. W centrum medycznym Mille Medica opracowaliśmy Pakiet DobraNoc z pulsoksymetrem, dzięki któremu śpiąc w własnym łóżku można, z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić lub wykluczyć obecność bezdechów.
Wystarczy zamówić Pakiet DobraNoc przez Internet. Przesyłkę dostarczy do domu kurier, cały proces można więc przeprowadzić więc bez wychodzenia z domu. W paczce znajduje się ulotka na temat chrapania, instrukcja obsługi, krótka ankieta oraz pulsoksymetr. Co to jest? To urządzenie, które bada zawartość tlenu we krwi. Wystarczy założyć je na rękę przed pójściem spać i włączyć je, naciskając guzik. To wszystko! Należy spać, jak zwykle, rano wyłączyć urządzenie i odesłać je do Mille Medica. Dzięki temu można oszczędzić na pierwszej wizycie i trzeba już nigdzie jechać na badanie jakości snu. Wyniki zostaną przesłane e-mailem. Następnie wystarczy zarezerwować wizytę w Mille Medica i już jest się parę kroków bliżej do zdrowia!
Bezdech senny – leczenie
Najpopularniejszą metodą leczenia jest aparat CPAP, który dba o drożność dróg oddechowych w czasie snu. Aparat ma formę maski zakładanej na nos lub nos i usta na czas snu, przez którą wtłaczane jest powietrze. Dzięki niej nie dochodzi do bezdechów, a chory może spać nieprzerwanym snem przez całą noc. Inne metody leczenia obejmują aparat wysuwający żuchwę, leczenie operacyjne w przypadku nieprawidłowości anatomicznych, współpracę z dietetykiem lub logopedą.
Przyczyny bezdechu sennego
Zwykle w trakcie snu mięśnie gardła przytrzymują Twoje podniebienie miękkie, migdałki i język, abyś mógł swobodnie oddychać. Jednak czasem mięśnie rozluźniają się nadmiernie, co powoduje zapadnięcie się tkanek miękkich i przepływ powietrza zmniejsza się lub nawet znika. Z tego powodu poziom tlenu we krwi spada, więc mózg wysyła alarmowy sygnał i wybudza Cię na tyle, żebyś wziął wdech, co z powrotem przywraca dopływ tlenu. To wybudzenie jest zwykle tak krótkie, że go nie pamiętasz. Możesz prychać, sapać czy się dławić. Ten schemat powtarza się zwykle co najmniej 5 razy w ciągu godziny, przez co tracisz możliwość na głęboki, regenerujący sen.
Czynniki ryzyka wystąpienia bezdechu sennego
Bezdech senny może dotknąć każdego, nawet dziecko, jednak istnieją cechy i działania, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby. Należą do nich:
- nadwaga i otyłość – im większa ilość tkanki tłuszczowej okalającej szyję, tym większe ryzyko wystąpienia bezdechu sennego,
- wąska cieśń gardła i powiększone migdałki również zmniejszają przepływ powietrza,
- płeć męska – mężczyźni są 2-3 razy bardziej narażeni na bezdech senny niż kobiety. Z drugiej strony u kobiet ryzyko zwiększa nadwaga i przebycie menopauzy,
- starszy wiek – bezdech senny częściej występuje u osób starszych,
- historia rodzinna – posiadanie członka rodziny z bezdechem sennym również zwiększa ryzyko wystąpienia choroby,
- picie alkoholu, stosowanie środków uspokajających i usypiających – te substancje nadmiernie rozluźniają mięśnie w gardle, co może powodować lub pogarszać bezdech senny,
- palenie papierosów – palacze są 3-krotnie bardziej narażeni na zachorowanie niż osoby, które nigdy nie paliły. Dlaczego? Palenie zmienia architekturę snu, zmienia napięcie mięśni gardła i podniebienia oraz zwiększa stan zapalny w obrębie górnych dróg oddechowych co również prowadzi do nasilenia bezdechów
- zatkany nos – niezależnie od tego, czy wynika to z alergii, przeziębienia czy przyczyn anatomicznych (np. skrzywionej przegrody nosowej), niedrożność nosa również przyczynia się do wystąpienia bezdechu sennego.
Wpływ bezdechu sennego na otyłość
To fakt: dodatkowe kilogramy zwiększają ryzyko wystąpienia bezdechu sennego. Nadwaga i otyłość mogą zwężać lub nawet blokować drogi oddechowe, przez co chrapiesz, przestajesz oddychać i często wybudzasz się w nocy. Zastanówmy się jednak przez chwilę nad tym, jak bezdech senny może wpływać na masę ciała.
Błędne koło otyłości i bezdechu sennego ? zmęczenie
Jeśli z powodu bezdechu sennego nie wysypiasz się w nocy, w ciągu dnia jesteś zmęczony, senny i podenerwowany. Ostatnią rzeczą, na jaką masz siłę i ochotę jest dbanie o zrównoważoną dietę i ruch fizyczny. Te dwie rzeczy mogłyby dodać Ci energii, ale jeśli cały czas marzysz tylko o drzemce, będzie Ci ciężko pójść na siłownię czy kroić warzywa na sałatkę. Zamiast tego wybierzesz fast-food i pokarmy bogate w łatwo przyswajalne węglowodany, bo one szybko dadzą Ci zastrzyk energii, której brakuje Ci z powodu niewyspania. A zamiast dawki wysiłku fizycznego wybierzesz kanapę, fotel i telewizor. Nawet jeśli zmusisz się do ćwiczeń i diety, zamiast doświadczyć po nich przypływu energii, tylko się wyczerpiesz. Jeśli nawet będziesz bardzo wytrwały, to i tak osiągniesz mniejsze efekty w odchudzaniu niż Twój kolega, który nie choruje na bezdech senny.
Dobry, głęboki sen jest potrzebny, aby zregenerować mięśnie po ćwiczeniach. Dlaczego? W czasie takiego snu spada ciśnienie krwi, a oddech wydłuża się i zwalnia, przez co mózg potrzebuje mniej krwi niż w ciągu dnia. Zbędna dla mózgu krew idzie do mięśni, dzięki czemu otrzymują one więcej tlenu i składników odżywczych, które wspomagają ich naprawę i rozwój. Z kolei przysadka mózgowa produkuje hormon wzrostu, który potęguje ten efekt. Co w takim razie się dzieje, kiedy zaczynasz ćwiczyć, żeby schudnąć? Twój organizm potrzebuje jeszcze więcej snu, aby móc się zregenerować! A ty cierpiąc na bezdech nie możesz mu go dać.
Gdy chorujesz na bezdech senny, jesteś bardziej podatny na tycie. Badania naukowe wykazują, że osoby z bezdechem sennym mają zbyt wysoki poziom greliny, która stymuluje apetyt i zbyt niski poziom leptyny, która wysyła mózgowi sygnał, że jesteś już syty i pora przestać jeść. Takie uwarunkowania hormonalne powodują, że będzie Ci ciężko schudnąć czy nawet utrzymać tę masę ciała, którą już masz.
W ten sposób tworzy się błędne koło:
Nie dosypiasz przez bezdech senny jesteś zmęczony, zwiększa Ci się apetyt, rośnie Twoje BMI, stajesz się otyły, chcesz schudnąć, więc ćwiczysz i przechodzisz na dietę , ciężko Ci utrzymać dietę, a po ćwiczeniach jesteś jeszcze bardziej zmęczony.
Profesjonalni sportowcy śpią po 10-12 godzin dziennie i dodatkowo drzemią w ciągu dnia, aby utrzymać dobrą formę i bić kolejne rekordy. Czy dalej uważasz, że możesz schudnąć, jeśli śpisz krócej niż 8 godzin snem niskiej jakości, ponieważ chorujesz na bezdech senny?
Wbrew obiegowym opiniom nie tylko otyłość wpływa na bezdech senny, ale również bezdech senny wpływa na otyłość. Na szczęście istnieją metody leczenia bezdechu sennego, które pozwalają nie tylko lepiej spać, ale również schudnąć.
Jak zapobiegać bezdechowi sennemu?
Jeśli jesteś otyły lub masz nadwagę, najlepszą prewencją będzie utrata dodatkowych kilogramów. Ćwiczenia również mogą pomóc, nawet jeśli nie przyczynią się do utraty masy ciała. Jeśli palisz, rzuć palenie. Unikaj alkoholu, środków uspokajających i nasennych. Zrezygnuj ze spania na plecach – lepiej śpij na boku. Jeśli nie masz kontroli nad swoją pozycją w trakcie snu, możesz przyszyć do koszuli piżamy kieszonkę na wysokości łopatek i wsadzić do niej piłkę tenisową. Początkowo spanie w takiej piżamie może być niekomfortowe, ale wkrótce oduczysz się spania na plecach i będziesz spać lepiej, niż wcześniej. Jeśli jednak takie domowe sposoby są nieskuteczne powinieneś zgłosić się do laryngologa lub pulmonologa, bo wymagasz specjalistycznego leczenia.